6-7 Şubat 2023’te yaşanan depremlerden bölgedeki üniversiteler de büyük yara aldı. Asrın felaketinde yüzlerce akademisyen, öğrenci ve üniversite personeli hayatını kaybetti. Depremden toplam 16 üniversite etkilendi. Binalar zarar gördü. Ancak bu üniversiteler her şeye rağmen bilim üretmeye devam etti. 2023 ve 2024 yıllarında en prestijli uluslararası indekslerde yüzlerce makale yayımlandı. Üniversite hastanelerinde dünya çapında ilklere giren organ nakli operasyonları yapıldı. Akademisyenleri dünyanın en etkili bilim insanları listesine girdi. Onlarca TÜBİTAK projesi geliştirildi. İşte enkaz arasında bilim üreten o üniversitelerin geliştirdikleri projelerden bazıları:
* Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nin (KSÜ) mühendislik fakülteleri TÜBİTAK destekli toplam 7 proje geliştirdi. Üniversitenin akademisyenlerinden Prof. Dr. Şükrü Karataş dünyanın en etkili bilim insanları listesinde yer aldı. 2023 ve 2024 yıllarında kariyer boyu etki ve yıllık etki kategorilerinde listeye girmeyi başardı.
* Adıyaman Üniversitesi “Sürdürülebilir Çevre Temizliği Uygulamaları Projesi” TÜBİTAK’tan 1 milyon 205 bin TL bütçeyle desteklenmeye değer görüldü. Proje, nano teknolojiyle suları kirleten sentetik boyaların kısa sürede bertarafını hedefliyor.
ORGAN NAKİLLERİNDE DÜNYA İLKLERİ
* Malatya İnönü Üniversitesi’ndeki Karaciğer Nakli Enstitüsü, “Çapraz Karaciğer Nakil Sistemi”nin şu anda tüm dünyada küresel öncüsü durumunda. Bugüne kadar dünya çapında 17 adet 3’lü çapraz karaciğer nakli ameliyatı yapıldı.
* Gaziantep Üniversitesi Kahraman Eruslu Böbrek Nakli Hastanesi, Ekim 2023’te açıldığından bu yana 10 ayda 108 böbrek nakli gerçekleştirdi.
* Dicle Üniversitesi diş hekimliği fakültesinde çene ve yüz kırıkları tedavisinde endoskopik yaklaşımla travma cerrahisi, Diyarbakır ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ilk defa başarılı şekilde gerçekleştirildi.
DEPREMZEDELERE DESTEK
* Elazığ Fırat Üniversitesi, depremzedelerin psikolojik iyileşmesine destek olmak için kişiye özel terapi projesi geliştirdi. Depremle ilgili görüntü, video ve seslere karşı oluşan beyin tepkileri, yapay zekâ sayesinde analiz edilerek her bireyin ihtiyaçlarına özel tedaviler üretiliyor. Proje, antidepresan ilaç ihtiyacını azaltmayı amaçlıyor.
* Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Tayfur Sökmen Kampüsü’nde 100’üncü Yıl Köyü oluşturuldu. Depremin hemen ardından inşa edilmeye başlanan köy, bölgedeki barınma ihtiyacını karşılayan kalıcı konut projelerinden biri oldu.