Kağıtsız Parlamento Projesi kapsamında bilişim alanında Türkiye birincilik ödülüne layık görülen TBMM, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un talimatıyla başlatılan Dijital Parlamento Projesi ile dijital dönüşüm sürecine ivme kazandırdı.

Parlamento arşivine daha kolay ve hızlı erişim sağlamak amacıyla geliştirilen “Arşiv Yönetim Sistemi” yazılımı, TBMM’nin kendi olanaklarıyla hayata geçirildi. Yerleşke içinde kullanıcıların tek bir portal üzerinden arşiv materyallerine erişebilmesi için tüm belgeler dijital ortama aktarılıyor.

2022 yılında fizibilite çalışmaları tamamlanan sistem, geçtiğimiz yıl devreye alındı ve bu yıl veri aktarımı süreci başladı. Yeni yazılım, Türk parlamento tarihine ait arşiv belgelerine kişi adı, yer adı, tarih, belge numarası ve konu başlığı gibi filtrelerle hızlı ve kolay erişim sağlıyor. Ayrıca, tüm arşiv koleksiyonları üzerinde aynı anda kapsamlı araştırmalar yapılabilmesine de olanak tanıyor.

GÖRÜNTÜLER, TAM METİN OLARAK ARAŞTIRILABİLECEK

Sisteme yüklenen toplam dijital görüntü sayısı 12 milyona ulaşırken, yıl sonuna kadar 1 milyon görüntünün daha sisteme yüklenmesi planlanıyor. Bu görüntülerin sistemde tam metin olarak araştırılması da mümkün olacak.

Çalışma kapsamında TBMM’nin tüm birimlerinin belge erişim süreçleri bakımından çevrim içi hale getirilmesi de hedefleniyor.

Arşivde muhafaza edilen belgeler arasında şunlar yer alıyor: İstiklal Mahkemeleri, Yassıada, Yüce Divan (Divan-ı Ali) dosyaları, Meclis-i Mebusan, Meclis-i Ayan, TBMM (1920-1960 / 1983-), Milli Birlik Komitesi (1960-1961), Temsilciler Meclisi (1961), Kurucu Meclis (1961), Millet Meclisi (1961-1980), Cumhuriyet Senatosu (1961-1980), Milli Güvenlik Konseyi (1980-1983), Danışma Meclisi (1980-1983), Gizli Celse Zabıtları, İstiklal Madalyaları, Hatay Devleti, kanunlar, kararlar, genel kurul tutanakları, önergeler, kadükler, komisyonlar, dergiler, gazeteler, kitaplar.

Öte yandan TBMM Kütüphanesi’nde 2007’den bu yana ulusal basılı medyanın görüntü arşivi bulunuyor.

Ayrıca 1831 tarihinden itibaren yayımlanmış 2 bin 459 adet dergi ve 782 gazetenin de dijitalleştirme süreci başladı.

Proje kapsamında Akşam, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Millet, Milliyet, Tercüman, Türkiye, Vakit, Vatan gazetelerinin de aralarında bulunduğu 116 farklı gazetenin yaklaşık 5 milyon görüntüsü arşiv sistemine yüklendi. TBMM’ye günlük gelen tüm ulusal gazeteler ise 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla Arşiv Yönetim Sistemi’ne dijital olarak yükleniyor.

Açık erişim sistemi envanter projesi kapsamında ise haritalar, siyasi parti yayınları, telif sorunu olmayan gazete, dergi ve kitaplar ile TBMM yayınları dijitalleştirildi.

Açık erişimde bulunan dergi sayısı yapılan çalışma neticesinde 294’e yükselirken, açık erişim sistemi kullanıcı sayısı ise 2 milyon 730 bine çıktı.

Kuruma gelen belge taleplerine kurum imkanlarıyla geliştirilen Arşiv Yönetim Sistemi yazılımı sayesinde anlık cevap verilirken, bütünleşik arşiv yönetimi anlayışıyla TBMM çatısı altında bilgi-belgeye erişimde çevrim içi aşamasında hizmet verilebiliyor.

Yavuz Yıldırım
Haber Müdürü