Çin, Japonya, Kore Yarımadası ve Tayvan’a özgü bir böcek türü olan kahverengi kokarca böceği, ülkemizde de son yıllarda yaygın bir şekilde görülmeye başlandı. Birçok tarımsal ürün de dahil olmak üzere 100’den fazla bitki türünden beslenen bu böcek, meyve yetiştiricilerinin mahsullerini kaybetmesine neden oluyor. Ordu, Artvin, Kastamonu ve Giresun’da fındık ağaçlarını istila eden kokarca böceği, İstanbul’da da yaygın olarak görülmeye başlandı. İstanbul Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir, bu böcek türünü tanımlayıp nasıl mücadele edilmesi gerektiğini SABAH’a anlattı. Karadenizli fındıkçılar da bu yıl yüzde 50’ye varan üretim kaybına neden olduğu için kokarcaya karşı ciddi önlemler alınmasını istiyor.
“ÇİFTÇİYİ MİLYON DOLARLIK ZARARA UĞRATIYOR”
Demir, “Bu kokarca böcekleri ülkemize 2017 yılında Gürcistan’dan geldi. İlk Artvin’de görülmeye başlandı. Hala Karadeniz’de sık sık görülmekte. Fındığa, meyve ve sebzelere ciddi zararlar verdi. Hala yayılmaya devam ediyor, yapılan çalışmalar neticesinde henüz önünü alamadık. Bu böcekler sıvıyı emiyor. Sıvıyı emince de fındığın, meyve ve sebzelerin çürümesine neden oluyor ve üzerlerinde acılık bırakıyor. Bu gidişat daha ciddi önlemleri gerektiriyor. Çiftçiyi milyon dolarlık zarara uğratıyor. Çok sayıda larva bırakan bu böceklerle şu anda hem biyolojik hem kimyasal çok ciddi mücadeleler yapılıyor.” dedi.
VATANDAŞ NASIL ÖNLEM ALMALI?
Yeni bir tür olduğundan dolayı henüz pek bir önlem alınamadığını söyleyen Demir, “Bunların üzerine samuray arılarıyla beraber bazı böcekler salındı. Bu yöntemlerle yok edilmeye çalışılıyor. İlaçlamayla pek netice alınamıyor. Böceğin bıraktığı kokular çok tiksinç bir koku olduğundan dolayı vatandaşlar da psikolojik olarak tiksiniyor. Sıcak ortamı seven bir böcek olduğu için sıcağa çekilerek öldürülebilirler. Vatandaşlar böceğin evlere girmemesi için kapılarının önüne kutu koyup kutuda delik açarak içine girmelerini sağlayabilirler. Yeni bir tür olduğundan dolayı çok hızlı bir çözüm yok. Bunun için zaman lazım.” şeklinde konuştu.
KOKARCA FINDIĞI BİTİRDİ
Karadeniz’de de bu yıl yaygın halde bulunan kokarca, fındığın hem randımanını düşürdü hem de tonajını etkiledi. Samsun’un Çarşamba ilçesinde fındık üreticiliği yapan Ahmet Sezgin kokarca yüzünden bu yıl Çarşamba, Terme, Fatsa başta olmak üzere tüm sahil bandında kaliteli fındık olmadığını söyledi. Geçer yıla oranla yüzde 50’lere kadar üretimde düşüş yaşadıklarını belirten Ahmet Sezgin, “Geçen yıl tamamı 54 randımandan 3 ton fındığımız vardı. Bu sene aynı bahçeden 1 ton 250 kilo fındık çıktı ve randımanı da 44’ü bulmadı. Kokarcanın önleyeceğinin söylendiği tüm ilaçlamaları da yaptık buna rağmen önüne geçemedik” dedi. Fındık tüccarı Yaşar Çakır ise Karadeniz bölgesinde yaşayan insanların büyük bir bölümünün fındıktan geçindiğini kokarcanın önümüzdeki yıl da devam etmesi halinde bölgede ciddi bir ekonomik sıkıntının yaşanmaya başlayacağını söyledi. Çakır, “Ben aynı zamanda üreticiyim. Geçen yıl 9 ton fındık aldığımız bahçede bu sene 3 buçuk ton fındık aldık ancak bu sene randımanda da çok ciddi düşüşler yaşadık” dedi.