Gençlere ilham vermek ve onların geleceğe iz bırakacak adımlarını desteklemek amacıyla düzenlenen Halkbank Gençİz Gençlik Zirvesi 2024, alanında uzman konuşmacıları ve üst düzey yöneticileri bir araya getirdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Halkbank Gençİz Zirvesi’ne katılarak “Finansal Okuryazarlık” konusunda bir sunum gerçekleştirdi.
Türkiye ekonomisine dair açıklamalarda bulunurken dünyada ticarette korumacığın ekonomiye etkisine de değinen Bakan Mehmet Şimşek zirvedeki gençlere bir anısını da anlattı.
“FİNANSAL OKURYAZARLIK ÖNEMLİ”
Bakan Mehmet Şimşek’in zirvede yaptığı sunumda öne çıkanlar şöyle:
Finansal okuryazarlık bütçe yapabilmek için çok önemli. Birey açısından tasarruf yatırım becerisi için önemli. Emeklilik sigorta risk primi ve dolandırıcılık acısından önemli. Toplumsal refah açısından da çok önemli. Ülkenin tasarruf düzeyi daha yüksek olabiliyor. Gelir dağılımında adaleti etkileyebiliyor. Dünya Bankası, yaptığı araştırmalarda finansal okuryazarlıkla gelir dağılımının daha iyi olduğunu ortaya koymuşlar.
KENDİ HAYAT HİKAYESİNDEN YAKIN TARİHİ SÜREÇTE İKTİSADA BAKIŞ AÇISI
Bakan Mehmet Şimşek, gençlere hitap ettiği konuşmasında kavramları aktarırken kendi hayat hikayesinden bir anekdotu şöyle paylaştı:
Türkiye’de iktisat okudum, sınava girerken de ne olduğunu tam bilmiyordum. Liseyi ‘Gercüş’ diye bir küçük kasabada bitirdim. O zamanlar Mardin’in bir ilçesiydi. Dolayısıyla Batman sonradan il olduğu için liseyi okurken ben Mardin’deydim. Sonra Batman il olunca bizim ilçeyi Batman’a kattılar.
“TÜRKİYE İÇİN ZOR YILLARDI”
O dönemler 70’li-80’li yılların sonu. Kolay yıllar değildi. Zor yıllardı Türkiye açısından. Derslerimizin önemli bir kısmı da maalesef boş geçiyordu. Öğretmem yetersizliğinden. Neyse o konulara girmeyelim.
“İKTİSAT ÇOK İYİ BİLDİĞİMİZ BİR KONU DEĞİL”
Liseyi bitirdik. Üniversite sınavına gireceğiz. Sınava girerken tercih yapmanız lazım. Tabii bizim o bölgede dönem için en önemli meslekler tıp, mühendislik. İktisat çok iyi bildiğimiz bir konu değil.
SINAVDAN BİR GÜN ÖNCE YURTTAKİ ÖĞRENCİLERLE TERCİH YAPTI
Diyarbakır’da sınava giriyorum. Akşam başka bölgelerden gelen öğrencilerle bir devlet yurdunda kalıyoruz. Ertesi gün sınava giriyoruz. Öğrenciler birbirine soruyorlar. Tıp, mühendislik ilk sıralarda. İktisat da yazsana dediler. İktisadı biliyorsunuz ama nerede iş yapacağız onu bilmiyoruz. Yanlış hatırlamıyorsam en son tercihlerden biri iktisattı. Sınavların sonuçları belli oldu en atlardaki bir tercihi kazandık. Çünkü memleketin en az gelişmiş bölgesinde en zorlu koşullar söz konusu.
İNGİLTERE’DE YÜKSEK LİSANS
O zamanın en değerli okulu olan Siyaset Bilimler Fakültesi’nden derece ile mezun olduk. Ben sınavla burs kazandım ve İngiltere’de yüksek lisans yapmaya hak kazandım. Bizim ilk derslerimizden birisi de risk ve getiri arasındaki ilişki oldu. Piyasalar etki ise daha çok getiri peşinde koşuyorsanız o zaman biliyorsunuz daha çok risk alıyorsunuz.
“ENFLASYON DÜŞMEYE DEVAM EDECEK”
Bakan Şimşek “Basit bir şekilde enflasyon düşmeye devam edecek.” diyerek sunumuna şöyle devam etti:
Bütçe açığımız deprem nedeniyle geçen sene, bu sene oldukça yüksek, yüzde 5 civarı. Tarihi ortalamalarımız yüzde 2.4. Şimdi biz tekrar yüzde 3 ve altına ülke açığını düşürüyoruz.
“ENFLASYONLA MÜCADELE SÜRÜYOR”
Kredi notumuz arttığına göre, demek ki şimdi en büyük sorunumuz ne? Enflasyon, yani hayat pahalılığı. Enflasyon hala yüksek dünyaya göre ama düşüyor. Bu iyi haber. Hatta şöyle basit yıllık bazda söyleyeyim, 2022’de Türkiye’de enflasyon yıl sonunda yüzde 64 civarıydı. Geçen sene 65 civarıydı. Bu seneyi merkez bankamızın tahminine göre yüzde 44 civarı bir rakamla kapatacağız. Dolayısıyla enflasyonda gerçekten düşüş var.
“ENFLASYONU DÜŞÜRMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
2025-2026’da tabii ki merkez bankamızın hedefi. Nasıl buraya geleceğiz? Tabii ki para politikasını sıkılaştırdık, gecikmeli etkisi olacak, o enflasyonu düşürecek. Mali etki dediğimiz, yani bütçe açığını azaltıyoruz, onun getirdiği dezenflasyon var, yani enflasyonu düşürmek var. Gelirler politikası yine yönetilen, yönlendirilen fiyatlar. Dolayısıyla basit bir şekilde enflasyon düşmeye devam edeceğiz.
Basit bir şekilde enflasyon düşmeye devam edecek. Bütçe açığımız deprem nedeniyle geçen sene, bu sene oldukça yüksek, yüzde 5 civarı. Tarihi ortalamalarımız yüzde 2.4. Şimdi biz tekrar yüzde 3 ve altına ülke açığını düşürüyoruz.
TÜRKİYE VE KÜRESEL SORUNLAR
Şimdi, dünyada birçok yapısal sorun var, Türkiye’de de sorun var. Ama dünyanın karşı karşıya olduğu yapısal sorunlarla, Türkiye’nin karşı karşıya olduğu yapısal sorunlar bağlamında birkaç konuya değinmek istiyorum. Birincisi, dünyada biliyorsunuz uzun bir süredir dünya ekonomisinde domine eden, dünya siyasetinin askeri anlamda en önemli gücü ABD olarak öne çıkıyor. Fakat son yıllarda Çin yükselen bir güç. Bu iki ülke arasındaki jeostratejik rekabet kırılmalara sebep oluyor. Bu ticarette korumacılığı güç, iki dünya ekonomisi yüksek bir boşlukla karşı karşıya. Dünya nüfusu yaşlanıyor. Jeopolitik gerginlikler, savaşlar var. Dönüştürücü, yıkıcı teknolojiler var. Bugün eminim duymuşsunuzdur yapay zeka vs. Bir de iklim değişikliği…
TİCARİ KORUMACILIK
Ticarette korumacılık, esas tabirle ABD ile Çin arasındaki çekişmenin yarattığı bir sorun gibi olsa da çok hızla yayılıyor. Bakın 2023’ün ortasından bu yana veya 2023’ten bu yana Amerika’da ticareti sınırlamaya yönelik binden fazla tedbir almış, Çin de 800’den fazla tedbir almış durumda.