SABAH Youtube hesabına konuk olan gazeteci Mete Sohtaoğlu, Suriye’de yaşanan gündemi değerlendirdi. Sohtaoğlu; yıllardır dondurulmuş bir Suriye haritasının olduğu ve bundan sonrasında tarihi bir şekilde bu haritanın değişeceğini söyledi. Sahada denklemin değiştiğine de vurgu yapan gazeteci Mete Sohtaoğlu, bu operasyonların İran’ın varlığını Suriye’den çıkarmak olduğunu söyledi. Bundan sonra İran’ın, Irak’tan da çıkarılacağını açıkladı.

“ANKARA DIŞINDA HİÇBİRİ MUTABAKATA SADIK KALMADI”

“Son dönemde İdlib gündemden düşse de çok tuhaf gelişmeler vardı. Örneğin son dönemde hem Esad rejiminin saldırıları, hem İran destekli milislerin saldırıları ama son dönemde özellikle Rusya’nın kamikaze insansız hava araçlarının eğitimini Esad güçlerinin vermesi ve son saldırılarda bu kamikaze insansız hava araçlarının Esad rejimi tarafından, İranlı milisler tarafından İdlib’te halkın olduğu bölgelerde patlatılması, askeri hedeflerde patlatılması ama özellikle şehir içlerine kadar neredeyse Türkiye sınırına kadar olan İdlib’i kapsayacak şekilde bu kamikaze insansız hava araçlarının patlatılması büyük bir rahatsızlık oluşturdu.

Şu an zaten kontrol noktalarına da bakarsanız genel anlamda aslında Ankara’nın, Tahran’ın, Moskova’nın, 2018-2019’da imzaladığı Astana Mutabakatı ile İdlib normal şartlarda bir çatışmasızlık, gerginliği azaltma bölgesi olarak kabul edildi. Fakat Ankara dışında ne Moskova, ne Tahran bu mutabakata sadık kalmadı. Bu mutabakat ile beraber TSK’nın, Halep’in güneyinde ortak bir devriye gerçekleştirmesi gerekiyordu. Ancak bunu yıllardır yapamadı. Çünkü bu Astana Mutabakatı’nı Esad bombalayarak alan kazanma olarak okudu, İran sessiz kaldı, Rusya sessiz kaldı ve İdlib’in büyük bir bölümü sıkıştırılmaya başladı. Bu bize hem Suriye’nin içerisine ve Türkiye’ye göç dalgası, hem de Türkiye’nin içine yönelik istikrarını bozacak şekilde göç dalgası olarak istikrar bozucu bir hamle olarak Rusya ve İran tarafından kullanıldı.”

“İRAN SURİYE’DEN ÇIKARILIYOR”

“Suriye Milli Ordusu bir planlama yaptı ancak geldiğimiz noktada bu bir sürpriz değildi. Sahada denklemin değişmesi gerekiyordu. Buradaki en büyük sebeplerden biri dondurulmuş bir Suriye haritasının olmasıydı. Hiçbir şekilde çözümü olmayan, çok sayıda başkentin müdahil olduğu ve herkesin nüfuzunu arttırmaya çalıştığı bir coğrafyaydı. Bu yaşananlar ne diye sorarsanız işin özetini tek cümle ile söyleyebiliriz ki; Suriyeli muhalifler, İran’ın nüfuzunu Suriye’den çıkarıyor. Daha doğrusu İran Suriye’den çıkartılıyor. Bunun arkasında komplo teorileri aramanın, başka bir başkent aramanın, bir planlamayı aramanın hiçbir gereği yok. “

“SURİYELİLER KENDİ TOPRAKLARINI Şİİ MİLİS GÜÇLERİNE KARŞI SAVUNDU”

“Filistin’de Hamas’a siyasi olarak destek verdik çünkü kendi ülkeleri için mücadele ettiler. El Kassam Tugayları işgalci İsrail’e karşı kendi toprakları için mücadele etti. HTŞ ya da başka bir silahlı grupta yabancı bir ülke vatandaşı yok. Bu insanlar Suriyeli ve kendi memleketlerini, kendi topraklarını kurtarıyorlar. İşin gerçeği bu işgal altında bir topraktan bahsediyoruz. Peki Suriye vatandaşları kiminle çarpışıyor? denildiği zaman bunu açmamız lazım. Lübnan Hizbullah’ı, Irak’tan, Yemen’den, Pakistan’dan, Afganistan’dan getirilmiş mezhep temelinde örgütlendirilmiş Şii milis güçleriyle çatıştılar. İran’ın kurduğu bir koalisyon gücüne karşı Suriyeliler kendi topraklarını savundu. Gazze’de yaşananlar ile Halep’te yaşananların ne farkı var? Halepliler kendi topraklarını geri alıyorlar.

“ONLAR DA NETENYAHU GİBİ YARGILANACAK”

“Halep dediğiniz zaman 2016 yılında, Gazze’den bin beş yüz daha beter görüntülere biz şahit olduk. Aç bırakıldılar, parçalanan cesetler mi dersiniz neler yaptılar. Benim kendim bile kaç dostumu kaybettim o bombardımanlar içerisinde. İran da, Beşar Esad da, Rusya da bu işin içerisindeydi. Bu yüzden Haşdi Şabi’nin ya da İran bağlantılı bir grubun aklanabileceğini ben düşünmüyorum. İsrail’e iki roket atma ile kimse onların alkışlanmasını beklemesin. Suriye’de insanlara acımadılar, katliamdan bile ötesini yaşattılar. Sadece Suriye’de değil, Musul’da da Haşdi Şabi’nin işlediği suçlar şu an savaş suçları olarak çeşitli ülkelerde yargılanmak için dosyası bekliyor. Haşdi Şabi’nin şu an hayatta olan ya da ona destek veren İranlı yetkililerin hepsinin dosyası yabancı ülkelerin elinde ve savaş suçlarından vakti geldiği zaman aynı Netenyahu’nun yargılandığı gibi onlar da yargılanacak.”

“SURİYE’DE HARİTA YILLAR SONRA TARİHİ BİR ŞEKİLDE DEĞİŞTİ”

“Suriye’de harita yıllar sonra ilk defa tarihi bir şekilde değişti. Tabi ki bunun faydasını görecek başkentler var ama İran gibi Tahran gibi üzülecek başkentler de var ama işin gerçeği bu. İran Suriye’den çıkartılıyor ve 2025 yılından itibaren hem Suriye’den, 2026 yılına kadar Irak’tan da çıkarılacak. İran artık istenmiyor.”

“İRAN DA EMPERYALİST BİR ÜLKE”

“Bir ülkenin 5 tane ülkede paralel yapı kurması normal mi? Siyasi görüşü, dini görüşü bir kenara bırakın. İran’ın Irak’ta, Suriye’de, Yemen’de, Lübnan’da paralel silahlı güçler oluşturması normal mi? Normal değil tabi ki bunu Iraklılar da istemiyor, Suriyeliler de istemiyor, Lübnanlılar da istemiyor, Yemenliler de istemiyor. Herkes bir emperyalizme karşı savaşıyor. Geleneksel bizim siyasette bildiğimiz ABD’nin emperyalist olduğu ancak İran da emperyalist bir ülke Rusya’da, Çin de, İran da emperyalist bir ülke. İran kendi mezhebi doğrultusunda ülkenin demografik yapısını bozdu.”

“BEŞAR ESAD TARTUS’A GİDECEK”

“Beşar Esad’ın, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Fransa ile müzakeresi var. Bu İsrail’in Fransa üzerinden ricacı olduğu bir mesele. Ortada 200 milyar dolar para var. Kademeli olarak Şam’a aktarılacak. Fakat Beşar Esad’ın Arap sokağına dönmesi gerekiyor. Ülkede İran nüfuzunu kırpacak şekilde hamleler yapması gerekiyor. İran nüfuzuna ve silah sevkiyatına karşı tavır alması ve engelleyecek adımlar atması gerekiyor. Lübnan Savaşı’nda gördük ki; Esad bu anlaşmayı kabul etmiş. Ne kazanacak? derseniz, size gideceği yeri net bir şekilde söyleyeyim; Esad Tartus’a gidecek. Yetkilerini önümüzdeki dönemde bir komiteye bırakarak, Tartus’ta Rus koruması altında yaşamaya devam edecek.”

“TRUMP MART AYINDA SURİYE’DE ÇATIŞMASIZLIĞI İLAN EDECEK”

“Mart ayında ABD başkanı Donald Trump, Suriye’deki çatışmasızlık halini ilan edecek ve Beşar Esad üzerindeki, Esad ile normalleşme karşıtı yasayı askıya alacak. Suriye’ye uygulanan Sezar yaptırımları dondurulacak ve Suriye’de artık çatışma döneminin bittiğini ilan edecek ve Trump “anlaşma” zamanı diyecek. Şimdi neden herkesin İdlib’ten harekete geçtiğini anlamışızdır. Çünkü Donald Trump bunu ilan ettikten sonra hiçbir aktörün Suriye’de kolay kolay hareket etmesi mümkün değildi.”