Geçtiğimiz hafta, Türkiye’yi etkisi altına alan soğuk hava dalgası, zirai dona neden oldu.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, daha önce Malatya’da yaptığı açıklamanın ardından, Giresun’da zirai dondan etkilenen fındık bahçesini de ziyaret ederek dondan en fazla etkilenen 16 meyve çeşidi için devletin destek vereceğini açıkladı.

Zirai don olayıyla alakalı, özellikle “çok yıllıklı bitkiler” diye ifade edilen meyve çeşitlerinde farklı derecelerde etkilenmeler olduğunu belirten Yumaklı, “Ben özellikle Giresun’un fındık üretimindeki yüzde 13’lük payıyla önemli etkiye sahip olması sebebiyle buradan bir açıklama yapma ihtiyacı hissettim.” dedi.

“EN DÜŞÜK SICAKLIK”

Küresel iklim değişikliği etkisinin artık yadsınamaz bir gerçek olduğunu vurgulayan Bakan Yumaklı, “Hayatımızın tam göbeğinde. Son 30 yılın en düşük sıcaklığı kayıtlara geçmiş oldu. Artık bundan sonra da çok farklı vesilelerle belki kimi yerde zirai don, kimi yerde sel, taşkın ya da kuraklık gibi farklı şekillerde bu iklim etkisi karşımıza gelmiş olacak.” diye konuştu.

“34 ŞEHİR ETKİLENDİ”

Giresun’da fındık bahçesinde inceleme yapan İbrahim Yumaklı, zirai donla ilgili şu açıklamada bulundu:

Tarihin en büyük don olayından 34 şehir etkilendi.

Giresun da dediğim gibi bu illerden bir tanesiydi. Özellikle belli bir rakımın üzerindeki tarlalar, bahçeler çok daha fazla etkilendi. Daha ilk andan itibaren ekiplerimiz sahadaydı. Burada bir parantez açmak istiyorum. Şubat ayının sonlarında Mersin, Adana ve Hatay’da da benzer şekilde o bölgede üretilen ürünlerin zarar görmesi söz konusu olmuştu.

Yine orada da aynı şekilde arkadaşlarımız ilk andan itibaren üreticilerimizin yanında oldular. Burada sadece olay olduktan sonra değil, olmadan evvel de meteorolojinin uyarıları nispetinde ne yapılması gerekiyorsa bunu da üreticilerimizle birlikte yapmak üzere yine arkadaşlarımız sahadaydı. Geçtiğimiz salı gününden itibaren aslında bu son yaşanan don olayının etkilerini azaltmak üzere arkadaşlarımız çalışmalarına devam ettiler

“TESPİTLER DEVAM EDİYOR”

Tabii bugünün teknolojilerinin yetebildiği, işte o etkiyi azaltabilecek şeyler de sınırlı maalesef. Dolayısıyla burada bazı meyvelerde hasar çok fazla oldu.

Cumhurbaşkanımız açıkladı. Tespitler devam ediyor. Bu tespitlerin devamından sonra TARSİM sigortası olanlar, sigorta poliçelerinin kapsamında olanlarının ödemelerini alacaklar. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı ancak sigortası olmayanlar için de bu hasar tespit çalışmalarının sonrasında hasarları nispetinde, don hadisesinin olduğu zamana kadar o tarla için, o bahçe için ne harcama yapılmışsa, ne gider olmuşsa onların bedelini de hasarları nispetinde alacaklar.

“16 ÜRÜN DAHA FAZLA ETKİLENDİ”

Genellikle açıklamalarımızı yaparken biz meyve çeşitlerinde diye bahsettik. 34 etkilenen ilde 16 çeşit ürünün etkilendiğinden bahsettik. Çok sıklıkla geldiği için ben şimdi bu ürünlerin hangilerinin olduğunu ilk kez burada açıklamak istiyorum: Armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, nektarin, portakal, şeftali, üzüm ve fıstık.

TARSİM’İN ÖNEMİ

Yine burada TARSİM’in önemini belirtmeden geçemeyeceğim. Ekonomik ağırlığı çok yüksek olan ya da bir ilin geçim kaynağı olarak addedilebilecek ürünlerin sigorta oranları maalesef düşük, istediğimiz seviyede değil. Bugünden itibaren bütün üreticilerimizi TARSİM sigortası yapmaya bu vesileyle davet etmek istiyorum.

ZARAR KERŞİLEME HESAPLAMASI

Basitleştirmek için ifade etmek istiyorum. Diyelim ki siz bahçenize 1.000 liralık masraf yaptınız, hasarınız yüzde 100 ise o 1.000 lirayı alacaksınız. Hasarınız yüzde 50 ise 500 lirasını alacaksınız. Bu yönde elbette bu bir süreç ve bir takvimi var. Tamamen fiziki şartların da bu hasar tespitine izin vermesi gerekir. Bazı yerlerde bu daha çabuk olacaktır, bazı yerlerde belki biraz sarkacaktır ama bu işlemi gerçekleştirmiş olacağız.

“STRATEJİK ÜRÜNLERDE SORUN YOK”

Stratejik ürünler olarak tabir ettiğimiz buğday, arpa gibi hububat, sebze, ayçiçeği, kanola gibi yağlı tohumlar etkilenmedi. Bizim ülkemizde gıda arz güvenliği oluşturacak bir durumumuz söz konusu değil.

“ZARAR KARŞILANACAK”

Yumaklı, TARSİM sigortası kapsamında olanların tespitleri tamamlandığında zararlarının nispeti oranında karşılığı alacaklarını belirtti.

Daha önce de zirai don olayından doğan zararla ilgili yürütülecek yöntem için şu açıklama yapılmıştı:

SİGORTASI OLAN:

Don zararı görülen bölgelerde tüm üreticilere destek sağlanacak.

SİGORTASI OLMAYAN:

Sigortalı üreticilere bugüne kadar yapmış olduğu giderleri, tespit çalışmaları biter bitmez ödemeler yapılacak.

10 bin liralık bir gideri olan üreticinin hasarı yüzde 50 ise 5 bin liralık gideri karşılanacak, hasarı yüzde 100 ise tamamı karşılacak.

Sigortası olmayan ancak ÇKS’ye kayıtlı üreticilerin giderleri karşılanacak. Sigortası olmayanlar için hesaplama ve ödeme takvimi uygulanacak.