İran, BM Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) yönetim kurulu toplantısında kendisine karşı hazırlanacak bir kararı önlemek amacıyla, uranyum stoklarını nükleer silah üretim seviyesinin hemen altında tutmayı teklif etti. Ancak Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD’nin oluşturduğu Batılı ülkeler koalisyonu bu öneriyi reddetti.
IAEA’nın üye ülkelere sunduğu gizli raporlardan biri, İran’ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırmamayı önerdiğini ve rafinerilerini buna uygun şekilde hazırladığını belirtti.
Ancak bu teklif, Batılı ülkelerin İran’a karşı karar yaptırım taslağını hazırlama girişiminden vazgeçmesi şartına bağlandı. Diplomatik kaynaklara göre, Batı bu çabadan geri adım atmıyor.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot’a yaptığı açıklamada; Fransa, Almanya ve İngiltere’nin Tahran’a karşı karar taslağı sunma çabasının “durumu zorlaştıracağını” söyledi. İran Dışişleri Bakanlığı, bu girişimlerin IAEA ile İran arasında oluşan “pozitif atmosferi” baltaladığını belirtti.
BATI İKNA OLMADI
IAEA Başkanı Rafael Grossi’nin geçtiğimiz hafta İran’a yaptığı ziyarette, İran’ın uranyum stokunu artırmaması konusunun görüşüldüğü raporda yer aldı.
Ancak Batılı diplomatlar, bu teklifi İran’ın daha önce de verdiği ve yerine getirmediği vaatlere benzetti. Bir diplomat, “Yüzde 60 zenginleştirmeyi durdurmak iyi bir adım fakat uranyum daha en başından bu kadar zenginleştirilmemeliydi. Ayrıca İran, bu seviyeye kolayca geri dönebilirler,” dedi.
İran’ın önerisi, yüzde 60 saflıkta uranyum stokunu yaklaşık 185 kilogramla sınırlamayı içeriyor. Bu miktar, daha fazla zenginleştirilmesi halinde dört nükleer silah üretimine yetecek.
İran ise nükleer silah peşinde olduğu iddialarını reddediyor. IAEA raporuna göre, İran’ın bu seviyede zenginleştirilmiş uranyum stokunu Ekim sonu itibarıyla 182,3 kilograma ulaştı.
YAPTIRIMLAR HAZIRLANIYOR
Batı destekli yaptırım taslağı, İran’ın IAEA ile iş birliği yapmadığını belirtiyor ve durumu kınıyor. Bu taslağın bu hafta oylanması ve onaylanması bekleniyor. Diplomatik kaynaklar, taslağın İran’ı müzakere masasına geri getirmeyi amaçladığını belirtiyor.
İran ile yapılan 2015 nükleer anlaşması ABD tarafından feshedilmişti.