Çalışanların gıda harcamasının yanı sıra konut, giyim, ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını da karşılaması gereken asgari ücret ile bugün beslenmek bile çok zor.  Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yaptığı çalışma da bunu ortaya koydu.

Evine gıda ürünü alamayan, restoran ya da lokantalarda karnını doyuramayan dar gelirlinin tek alternatifi CHP’li büyükşehir belediyelerinin açtığı ‘Kent Lokantaları’ oluyor. 10 Aralık’ta başlayacak asgari ücret görüşmelerinde TÜİK’in yüzde 47.09 olarak açıkladığı kasım ayın enflasyonundan bile daha düşük bir asgari ücret zammı açıklanacağı tartışılıyor.

TÜİK 2020’de yaptığı çalışmada bir işçinin aylık harcama gereksinimini hesaplamak için gıdanın payını yüzde 23.1, gıda dışı harcamaların payını ise yüzde 76.9 olarak baz almıştı. Ancak 17 bin 2 TL’lik mevcut asgari ücret gıda harcamasını karşılamaya bile yetmiyor.  

TÜRK-İŞ OKUMALI

TÜİK’in bu tavsiyesi doğrultusunda Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye Beslenme Rehberi’nde bir işçi için önerdiği temel besin grupları üzerinden bir gıda harcaması hesabı yaptık. Rehberdeki öneriler doğrultusunda 125 gram et, 75 gram pirinç, 250 gram yoğurt, 250 gram meyve (portakal), 50 gram bal, 225 gram ekmek ve 50’şer gram katı ve sıvı yağdan oluşan menünün bir zincir marketten alınan fiyatlarla tek öğün maliyeti yaklaşık 193 TL oldu.

Menünün iki öğünden oluşan günlük maliyeti ise 386 TL’yi buluyor. Menünün 30 gün üzerinden hesaplanan aylık maliyeti de 11 bin 580 TL’ye ulaşıyor. TÜİK’in aylık harcama gereksinimine göre yapılan hesaplamada asgari ücretin 50 bin 129 TL olması gerekiyor. Aralık ayında TÜİK’ten bile daha düşük gıda enflasyonu açıklayarak tepki çeken Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) asgari ücret görüşmelerinde masaya bu teklifle oturması gerekiyor. 

Bakanlık 6 öğün öneriyor

Beslenmek, sadece tek bir öğünden ibaret değil. Sağlık Bakanlığı, çalışanların sabah-öğle ve akşam yemeğinden oluşan 3 ana öğünün yanı sıra, 1 ile 3 ara öğün yemesine öneriyor. Ara öğünlerde süt, ayran, limonata gibi içeceklerin yanı sıra çeşitli sandviçler, kek ve bisküvi, meyve, fındık gibi yiyecekler öneriliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ise asgari ücreti “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret” ifadeleriyle tanımlıyor.