Gıda zehirlenmesi bakteriler, virüsler, parazitler ve mikroorganizmalar veya bu mikroorganizmaların oluşturduğu toksinlerin bulaştığı gıdaların sindirim sistemini etkilemesi sonucu ortaya çıkıyor. Sadece ticari kuruluşlar ve ortamlarda değil evde de gıdaların yanlış saklanması, hazırlanması, kullanılması veya pişirilmesi gıda zehirlenmelerine yol açabiliyor.
SONUÇLARI AĞIR OLABİLİR
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, besin zehirlenmelerinin en yaygın belirtilerinin karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal ve bazı durumlarda da ateş olduğunu belirterek, şöyle dedi: “Daha şiddetli zehirlenmelerde ise kanlı ishal, nörolojik belirtiler, kas güçsüzlükleri, denge bozuklukları ve yaygın kas ağrıları görülebiliyor. Hafif belirtilerde çoğu kez 1-2 günde kendiliğinden geçen gıda zehirlenmeleri, bazen de kötü seyredip, tedavi ihtiyacıyla doktora başvurmayı gerektirebiliyor.”
BU UYARILARA DİKKAT!
PROF. Dr. Özel, gıda zehirlenmelerine karşı alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
20 SANİYE KURALI
Gıda zehirlenmesini önlemek için hepimizin alabileceği en kolay ve etkili yöntem ellerimizi iyi yıkamak. Yiyeceklere el sürmeden önce ellerinizi ılık su ve sabunla en az 20 saniye süreyle yıkayın. Kesme tahtalarının ve yemek hazırlamak için kullanılan diğer yüzeyleri sıcak, sabunlu suyla yıkayın.
ÇAPRAZ BULAŞI ÖNLEMEK İÇİN
Hazır gıdaları çiğ yiyeceklerden ayrı tutun. Et ve hayvansal gıdaların hazırlanmasında kullandığınız yüzeylerin cam ya da seramik olması tahta olmasından daha iyidir. Çapraz bulaşı yani zararlı mikroorganizmaların bir yüzeyden başka bir yüzeye geçmesini önlemek için yiyecek ve içecekleri saklarken, yemek yapmak için hazırlarken, kümes hayvanları, balık ve kabuklu deniz hayvanları gibi çiğ etleri sebze ve meyvelerden uzak tutun.
PİŞİRME KURALLARI
Yiyecekleri hazırlarken pişirme kurallarına uyun. Hazırladığınız yemeklere göre uygun sıcaklıkları doğru seçtiğinizden emin olun ve yeterince pişmelerini sağlayın.
YENİDEN DONDURMAYIN
Dondurulmuş yiyecekleri çözerken oda sıcaklığında bekletmek yerine, buzdolabını kullanın. Ya da fırınların “buz çözme” seçeneğini kullanarak, çözdürün ve sonrasında hemen pişirin. Dondurulmuş gıdaları çözüldükten sonra asla yeniden dondurmayın.
ASLA TÜKETMEYİN
Eğer gıdanın güvenli bir şekilde saklanıp, hazırlandığından, hijyen kurallarına uygun servis edildiğinden emin değilseniz asla tüketmeyin. Oda sıcaklığında çok uzun süre kalan yiyeceklerin, pişirilseler bile bakteri veya toksinler içerebileceğini aklınızdan çıkarmayın.
RİSKLİ GRUPTAYSANIZ DİKKAT
Küçük bebek ve çocuklar, ileri yaşta olanlar ve hamileler yani gastrointestinal direnç açısından risk taşıyan bireyler, çiğ ya da az pişmiş beyaz ve kırmızı et tüketirken çok daha dikkatli olmalı. Pastörize edilmemiş meyve suları, süt ve süt ürünleri de mutlaka bu kapsamda değerlendirilmeli.