Kadın sağlığı, her geçen gün daha fazla dikkat çeken bir konu olsa da, kadınlara özgü sağlık sorunları, genellikle göz ardı edilen ve daha az konuşulan bir alandır.

Kadınların vücut yapısı, hormonal farklılıkları ve üreme sistemi, birçok hastalığın yalnızca kadınlarda görülmesine neden olabilir.

Bu hastalıklar, genellikle özel bir tedavi ve izlem gerektirir; çünkü erkeklerde ya hiç görülmez ya da çok daha farklı seyreder.

Kadınların karşılaştığı bu sağlık sorunları, genetik, çevresel ve hormonel faktörlerden kaynaklanabilir ve zamanında teşhis edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Bu yazımızda, yalnızca kadınlarda görülen sağlık sorunlarını, nedenlerini, belirtilerini detaylı bir şekilde derledik.

TURNER SENDROMU

Turner sendromu, bir X kromozomunun eksikliği veya hasarı sonucu meydana gelir.

Bu genetik bozukluk, yalnızca kadınlarda görülür.

Normalde kadınlar XX kromozomlarına sahipken, Turner sendromu olan bireyler tek bir X kromozomuna sahip olabilir.

Belirtileri; boy kısalığı, yumurtalıkların işlevsizliği ve kısırlık, geniş boyun, düşük saç çizgisi, kalp, böbrek sorunları, zihinsel gelişim geriliği (genellikle hafif).

Tedavi: Büyüme hormonu tedavisi, östrojen ve progesteron tedavisi (menstruasyonu başlatmak için), düzenli sağlık izlemeleri (özellikle kalp ve böbrek sorunları için).

POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS)

Polikistik over sendromu, yumurtalıkların normalden fazla sayıda küçük kist içerdiği, hormonal dengesizlikle karakterize bir durumdur.

PCOS, kadınlarda sık görülen bir üreme bozukluğudur ve genellikle hormon dengesizliği ile ilişkilidir.

Belirtileri; adet düzensizlikleri (adetin olmaması veya aşırı kanama) aşırı tüylenme (yüz, karın, sırt) obezite ve kilo alma saç dökülmesi kısırlık (yumurtlama bozukluğu).

Tedavi: Hormon tedavisi (doğum kontrol hapları), insülin duyarlılığını artırıcı ilaçlar (metformin), kilo yönetimi, tüp bebek tedavisi.

ENDOMETRİOZİS

Endometriozis, rahim iç duvarı dokusunun (endometrium) rahim dışında büyümesi sonucu ortaya çıkar.

Bu hastalık, adet döngüsündeki normal değişiklikler nedeniyle, rahim dışında büyüyen dokunun ağrıya, iltihaplanmaya ve bazen kısırlığa yol açmasına neden olur.

Belirtileri; şiddetli adet ağrıları pelvik ağrı cinsel ilişki sırasında ağrı kısırlık idrar yaparken veya bağırsak hareketlerinde ağrı.

Tedavi: İlaç tedavileri (ağrı kesiciler, hormon tedavileri), laparoskopik cerrahi (dokuların çıkarılması), tüp bebek tedavisi (kısırlık tedavisi).

OVARİAN KANSERİ

Ovarian kanseri, kadın üreme sisteminin en tehlikeli kanser türlerinden biridir.

Erken evrelerde belirti vermediği için sıklıkla geç teşhis edilir.

Belirtleri; karnın alt kısmında şişkinlik karın ağrısı iştah kaybı sık idrara çıkma vajinal kanama.

Tedavi: Cerrahi müdahale (yumurtalıkların çıkarılması), kemoterapi, radyoterapi.

SİSTEMİK LUPUS ERİTEMATOZUS (SLE)

Lupus, bağışıklık sisteminin vücudun sağlıklı dokularına saldırdığı otoimmün bir hastalıktır.

Kadınlarda erkeklere göre çok daha yaygın görülür.

Belirtileri; yüzde kelebek şeklinde döküntü eklem ağrıları yorgunluk böbrek, kalp ve akciğerlerde hasar.

Tedavi: İmmünosupresif ilaçlar, anti-inflamatuar tedavi, steroidler.

MÜLLERİAN AJANAZİSİ (MÜLLERİAN DUKTUS ANOMALİSİ)

Müllerian ajanazisi, kadın üreme organlarının normal gelişim eksiklikleriyle karakterize bir hastalıktır.

Bu durum, rahim, vajina ve fallop tüplerinin tam olarak gelişmemesi sonucu ortaya çıkar.

Belirtileri; adet görmeme veya adet düzensizliği kısırlık vajinal yapı bozuklukları cinsel ilişki sırasında ağrı.

Tedavi: Cerrahi müdahale (rahim veya vajinal yapıların düzeltilmesi), tüp bebek tedavisi (kısırlık tedavisi).

VAJİNAL ATROFİ

Vajinal atrofi, östrojen seviyelerinin düşmesiyle vajinada kuruluk, incelme ve elastikiyet kaybı meydana gelir.

Bu durum, menopoz dönemi ve bazı tedavilerde yaygın olarak görülür.

Belirtileri; vajinal kuruluk cinsel ilişki sırasında ağrı sık idrara çıkma vajinal enfeksiyonlara yatkınlık.

Tedavi: Östrojen tedavisi (topikal veya sistemik), su bazlı lubrikantlar, vajinal nemlendiriciler.

X FARGİLE SENDROMU

X fragil sendromu, genetik bir hastalıktır ve genellikle erkeklerde daha belirgindir.

Ancak kadınlar da taşıyıcı olabilir ve daha hafif belirtiler gösterebilir.

Bu hastalık, zihinsel geriliğe yol açabilir ve sosyal becerilerde zorluklar yaratabilir.

Belirtileri; dil gelişiminde gecikme, zihinsel gerilik (özellikle erkeklerde belirgindir), davranışsal değişiklikler (sosyal zorluklar, kaygı).

Tedavi: Eğitim ve davranış terapileri, psikolojik destek, konuşma terapisi.